Rijjâ kuáttumvuoigâdvuotâ

Sämmilij päikkikuávlust rijjâ kuáttumvuoigâdvuotâ lii kuávdášlâš uási ärbivuáválii sämmilii puásuituálust. Tot vuáđuduvá luándukuátumij pirrâihásii kiävtun já iveaaigij mield mulsâšuvvee kuáttumjurâmân, mii čuávu poccui luándulii lattim. Vuoigâdvuotâ lii peic vuoigâlâš te meid kulttuurlâš vuáđuvuoigâdvuotâ, mii torvee sämmilij máhđulâšvuođâ hárjuttiđ puásuituálu jieijâs vuovij já ärbivuáválij tiäđui vuáđuld.

Poccuuh láá priivaat omâdâh. Veikkâ sämmilij päikkikuávlust poccuuh kuátuh rijjâ, te poccuin lii ain omâsteijee. Omâstemvuotâ merkkejuvvoo poccuu piälján merháin ađai vittáin. Eresnáál ko Taažâst já Ruotâst, puásuituálu iäláttâssân ij Suomâst kulluu tuš sämmiláid. Suomâst puásuituálulaahâ kiäldá poccui paldattâllâm. Eromâšávt kiđđâtälvi já kiđđâ láá kriittâlâš äigi puásuituálu háárán ko áálduh láá kyeddeeh.

Mađhâšemtooimâst rijjâ kuáttumvuoigâdvuođâ kunnijâttem uáivild tom, ete kuáttumkuávlui kevttimân já poccui jotemân ij uážu tovâttiđ hááitu, ige mađhâšem uážu estiđ poccui luándulii kuáttumjuurrâm tâi tovâttiđ hemâdâs puásuituálun.  Taat váátá mađhâšemtuáimein já kuállejeijein tiäđulâšvuođâ já ovdâsvástádâslii tooimâ.

Rijjâ kuáttumvuoigâdvuotâ uáivild puásuituállei lavváin torvejum vuoigâdvuođâ kuáđuttiđ poccuid rijjâ puásuituálukuávlust eennâmomâstemkoskâvuođâin peerusthánnáá. Vuoigâdvuotâ lii puásuituálulaavâ (848/1990, mm. 2 § já 3 §) mield tovláárájásâš navdâšemvuoigâdvuotâ já puásuituálu siäilum já kannattetteevuođâ iähtu. Tot meerhâš, ete poccuuh pyehtih väldiđ jieijâs ravâdâs luándust aiđijttáá.

Vuoigâdvuotâ ana sistees kuittâg kenigâsvuođâid: poccuid kalga hoittáđ tienuuvt, ete toh iä peesâ viljâlemsoojijd, vaššijd, šiljoid teikâ eres eromâškiävtun väridum kuávloid lovettáá, iäge toovât tušes vaahâg eennâm- já meccituálun tâi aassâmkuávlun. Táárbu mield paalgâs lii kenigâs meddâlistiđ hááitu tovâtteijee poccuid kuávlust já huksiđ aaiđijd vahâgij estim várás, jis toos lii tárbu já koloh láá kuáhtuliih.

Lahâasâttemvuáđu:

• Puásuituálulaahâ (848/1990)
  • 3 § torvee rijjâ kuáttumvuoigâdvuođâ sehe aasât ton siskáldâsâst já raijiittâsâin.
  • 42 § kiäldá poccui paldattâllâm já kenigit sajanmäksiđ puásuituállei já palgâsân tovâttum vahâgijd já hááituid.