Kulttuursaž tåimmlååʹpp

Kulttuursaž tåimmlååʹpp (Cultural Licence to Operate, CLO) miârkkšââvv pääiklažõõutstõõzz leʹbe jeeʹres vaaikteei joouki uʹvddem priimmʼmõõžž, naʹddjõõzz da miâsttmõõžž toiʹmmjummša, kååʹtt vaaikat sij kulttuuʹre, kulttuur harjjtummša leʹbe kulttuurstaanvuõʹtte. Kulttuursaž tåimmlååʹpp ij vuâđđõõv veʹrǧǧneǩtuʹmmstõʹǩǩe, tõt lij pannveerǥlaž da ǩeeʹrjtem, leša kuuitâǥ kõskksâjjsaž tååim priimmâm peäʹlnn. Tõn vueiʹtet kovveed jiõnteʹmes suåppmõšân leʹbe õõutstõõzz uʹvddem ǩeeʹjjteʹmes ärvvtõõllmõšân tõʹst, lij-a tåimm priimmâmnalla.

Kulttuursaž tåimmlååʹpp ij leäkku põõšši vueʹǩǩ, peʹce tõt šâdd ǩeeʹjjteʹmes vuârrvaaiktõõzzâst toiʹmmjeeʹji da õõutstõõzzi kõõsk. Tõt vuäitt veâhssad leʹbe viõǥǥtõõvvâd ååreeʹl ǩidd naʹddjõõzzâst, tobddum vuõiggmiõllsažvuõđâst da tõʹst, tåbdd-a õutstõs toiʹmmjummšest ääuʹǩ avi hääit. Fiʹttõõzz vuâđđ lij kuäivas- da luâttväärrindustriast (sosiaalʼlaž tåimmlååʹpp, Social Licence to Operate, SLO), leša tõt lij še suåvldum turiʹsmme.

Kulttuursaž tåimmlååʹpp lij pâi čõnnsest kontekstta: tõt šâdd tiõttum äigga, päikka da õõutstõʹsse kuulli tuejjeeʹji seʹst. Sääʹmturiismâst tät miârkkšââvv, što tõn priimmjen vuäiʹtte leeʹd määŋg jeeʹres vueʹsspeäʹl –äʹrbbvuõđlaž jieʹllemvuõʹjji harjjteei, kulttuurääʹrb vaaldšeei di õõutstõõzz institutionaalʼlaž eeʹttkõõʹsti. Kulttuursaž tåimmlååʹpp toiʹmmai nuʹtt mõõntõõllâm tääʹzz mettren ǥu neävvan, kååʹtt ravsmâtt naʹddjõõzz da kulttuursaž jiõččvaaldâšm.

kulttuursaž tåimmlååʹpp lij lååʹpp, koonn kulttuur vaaldšeei ouʹdde jiiʹjjes kulttuurlaž siiskõõzzi, õlmmõõzzi, paaiʹǩi leʹbe äʹrbbvuõđlaž teâđ âânnmõʹšše da čuäʹjtummša. Tõt vuâđđââvv kulttuur vuäʹmsteeʹji vuõiggâdvuõʹtte mieʹrreed, mäʹhtt sij äʹrbbvuõđ äuʹǩǩeet, da tõt vuäitt kuõskkâd nuʹtt aunnsallaž ǥu aunnsateʹmes elemeeʹntid.

Tän õhttvuõđâst kulttuursaž tåimmlååʹpp miârkkšââvv sääʹmõutstõõzz uʹvddem priimmʼmõõžž da naʹddjõõzz nåkam toiʹmmjummša, koʹst vuäitt leeʹd vaaiktõs sääʹmkulttuuʹre (ml. sääʹmǩiõl, äʹrbbvuõđlaž jieʹllemvueʹjj jieʹlli kulttuurkueʹstelm). Kulttuursaž tåimmlååʹpp vuâđđââvv ciʹsttjummša, ääv vuârrsaǥstõõllmõʹšše da õhttsažtuõjju.
Sääʹmturiismâst kulttuursaž tåimmlååʹpp õõudald turismmtååim nâânn da õhttsažtuâj sääʹmõutstõõzzin, ainsmââʹtteeʹl što tõt lij liiʹnjâst sääʹm äärvaivuiʹm, kulttuuraaʹrbin da äʹrbbvuõđlaž teâđain (árbevirolaš diehtu, ärbivuáválâš tiätu, perinteinen tieto).

Kulttuursaž tåimmlååʹpp ravsmâtt turiism vaʹstteemvuõđ da eettlaž ǩeâllʼjemvuõđ, câgg kulttuurlaž čaʹjjtummuž da tueʹrjjad sääʹm kulttuur jieʹllemviõǥǥ.