Vaʹstteemvuõtt
Vaʹstteemvuõđlaž da eettlânji ǩeâllʼjeei turismm ciʹsttai da âânn äärvast sääʹmkulttuur vuâđđ jiiʹjjesnallšemvuõđid, veekk õõudårra säʹmmlai dommvuuʹd pueʹrrvââjjmõõžž di vueiʹtlvâstt sääʹmkulttuur seillmõõžž da õuddnummuž.
Sääʹmturiismâst vaʹstteemvuõtt lij konkreettlaž vaʹstteemvuõtt tõn sääʹmõutstõʹsse, koozz turiism vaaiktõõzz teâttje leʹbe vuäiʹtte teâttjed. Sääʹmturiism vuâđđan lij sääʹmkulttuur ouddsen raajjmõõžž da čuäʹjtummuž vuâđđõõvvmõš nâânn õhttvuõʹtte da vaʹsttõsvuõʹtte tõn äšša kuulli sääʹmõutstõõzz di tõiʹd sääʹmsooǥǥ, siidi leʹbe čiõǥǥârkooʹddi årra, kooi kulttuur, äʹrbbvuõđ mieʹldd aazztum vuuʹdid leʹbe ââʹnnemvuuʹdid turismmouddsest ââʹnet leʹbe čuäʹjtet. Vaʹstteemvuõđlaž, pueʹrrvââjjai da jieʹllemviõkksaž turismm õõlǥat jiiʹjjes vuâđđan pueʹrrvââjjai da jieʹllemviõkksaž kulttuur da kulttuurkueʹstelm.
Tän õhttvuõđâst vaʹstteemvuõtt miârkkšââvv teâđstum da eettlânji ǩeâllʼjeei turismmtååim, koʹst põõrǥât tuejjeed ǩeâllʼjeei da vuõiggmiõllsaž čåuddmõõžžid, väʹldded lokku tuâjai da tuʹmmstõõǥǥi vaaiktõõzzid oummuid, pirrõʹsse da õhttsažkådda di vaʹstteed seuʹrrjõõzzin. Põrggsid tõt miârkkšââvv raʹddjummuž pääiklažõõutstõõzzâst, pirrõõzzâst, tuâjjlažkååʹddest, čõõnâsjooukin di eettlânji ǩeâllʼjeei jäärnaǩtååimast. Jiõčč oummuid tõt lij jijstes vuõʹlǧǧi vaʹstteemvuõtt jiiʹjjes tuâjai vaaiktõõzzin jeärrsid da pirrõʹsse. Vaʹstteemvuõtt lij še positiivlaž vaaiktõõzzi nâânummuž.
Vaʹstteemvuõđlaž sääʹmturismm lij turismm, kååʹtt lij sääʹmõutstõõzz priimmâm da tõn meäʹrreemväldda vuâđđneei. Tõt âânn ciistâst sääʹmkulttuur da -äʹrbbvuõđ, tuärjjad õutstõõzz piʹrǧǧummuž da stään luâđ määŋglaaǥǥanvuõđ.
Vaʹstteemvuõtt tän õhttvuõđâst miârkkšââvv:
- kulttuurlaž ǩeâllʼjemvuõđ:
turismm ij vuäǯǯ puästeed sääʹmkulttuur leʹbe -teâđ, peʹce tõn âlgg vuâđđõõvvâd ko. kulttuur vaaldšeeʹji jiiʹjjes jiõʹnne da tiõttu; sääʹmkulttuur vaʹstteemvuõđlaž turiismlaž äuʹǩǩummuš da kaauplâsttmõš kooll säʹmmlai kulttuurjiõččvaaldšma,
- sosiaalʼlaž ǩeâllʼjemvuõđ:
turismm lij vaaldšum da se tõt tuärjjad jm. pääiklažõutstõõzz pueʹrrvââjjmõõžž da vuässâttmõõžž di raavad nuõri vueiʹttemvuõđid juäʹtǩǩed äʹrbbvuõđlaž jieʹllemvuõʹjjid,
- ekolooglaž ǩeâllʼjemvuõđ:
toiʹmmjummuž plaanât nuʹtt, što tõt ij hueʹned õuddm. palggâmvuuʹdi, čäccõõzzi da ekosysteeʹmi ǩeâllʼjemvuõđ da ǩiõrddâmvuõđ,
- tällõõzzlaž ǩeâllʼjemvuõđ:
turiism ääuʹǩ ohjjâʹvve pääiklažõutstõʹsse, õuddmiârkkân uuʹdeeʹl tuâj da haʹŋǩǩeeʹl âʹlddporrmõõžž pääiklaž vaʹstteemvuõđlanji da eettlânji ǩeâllʼjeei toiʹmmjeeʹjin.
Vaʹstteemvuõtt lij obbnes sääʹmturiism sertifikaatt čõõđčuõppi vuâđđjuurd.
Ǩiõčč še
sámeturismma etihkalaš rávvagat, alggmeerturismm, aarktlaž pirrõs, sniimmʼmõš, kulttuurstaanvuõtt, põrtträäuh, jieʹlli kulttuurkueʹstelm, eettlaž ǩeâllʼjemvuõđ, vaʹstteemvuõđlaž sääʹmturismm, vuõigg teâđ juâkkmõš, äʹrbbvuõđlaž jieʹllemvueʹjj, dommtarbb, õutstõs, õutstõõzz priimmʼmõš, sosiaalʼlaž tåimmlååʹpp, kulttuursaž tåimmlååʹpp, sääʹmkulttuur, lokku välddmõš, heterogeenlažvuõtt, puäʒʒ, puõccui põõltõõllmõš, luõvâs pieʹnne, tuõđlažvuõtt, kulttuurlaž identiteʹttsuâlõs, kulttuurlaž vuämstõõllmõš, hoʹhssjum äʹrbbvuõđ, laiʹnnʼjum äʹrbbvuõđ, stereotypia, primitivisâʹsttem, eksotisâʹsttem, zooifikaatio, käuʹnnen âânnmõš, rekvisitt
Liŋkk sääʹmturiism eettlaž vuäppõʹsse Vasttõõzzlaž da eettlânji ǩeâllʼjeei sääʹm-maatkčummuž toiʹmmjemvuâđđjurddi
Liŋkk vaʹstteemvuõđlaž turiist jooʹttivuäppõʹsse: Sääʹmturiism teâđ da tääid – vaʹstteemvuõđlaž turismm säʹmmlai dommvuuʹdest
Liŋkk eettlaž ǩeâllʼjemvuõđ animaatiooʹje: Obbväʹlddsaž ǩeâllʼjemvuõtt
