Vaaiktemvuʹvdd

Vaaiktemvuʹvdd miârkkšââvv jânnamtiõđlaž leʹbe tååimlaž vuuʹd, koozz tiõttum tåimm, tuʹmmstõk, haʹŋǩǩõs leʹbe eettmõš vuäll da koozz tõʹst lie vuõiʹǧǧest leʹbe mooʹǩǩi mieʹldd vaaiktõõzz. Tõin vuäitt fiʹttjed nuʹtt âʹlddvuuʹd, koʹst vaaiktõõzz kuâsttje viõusmõsân, ǥu veiddsab vuuʹd, koozz šâʹdde õuddmiârkkân groom, jååttlõõǥǥ, kueʹstelmvaaiktõõzzi, čääʹccvuʹvddmuttsi  leʹbe sosiaalʼlaž da kulttuurlaž vaaiktõõzzi seuʹrrjõõzz.

Sääʹmkulttuur da -turiism õhttvuõđâst vaaiktemvuuʹd meäʹrtõõllmõõžžâst âlgg väʹldded lokku äʹrbbvuõđlaž mäddââʹnnemvuuʹdid, mâʹte puäʒʒhåiddamvuuʹdid, kueʹllšeeʹllem- da mieʹcstemsõõʹjid, uussâmvuuʹdid, pââʹss paaiʹǩid da jeeʹres kulttuuräʹrbbpaaiʹǩid. Vaaiktõõzzi ärvvtõõllmõõžžâst âlgg väʹldded lokku še kumulatiivlaž vaaiktõõzzid, koivuiʹm juuʹrdet määŋgai seämma-äiggsaž leʹbe ǩeäččlõs haʹŋǩǩõõzzi da tååimai õhttsažvaaiktõõzzid kuʹǩes äiʹǧǧkõõskâst di jeeʹres sektoori (õuddm. jeeʹres turismmtåimm (ml. jiõččtåimmturiist), kåʹlltåiddmõš, jååttlõk) kõskknaž kuällsid. Vaaiktõõzz vuäiʹtte vuällad kookkas, jos õuddmiârkkân puõccui paalǥâsjårrõs, kuõʹli vuõjjâmvääl  leʹbe turiism šõõddtem jeättummuž leävvne.

Vaaiktemvuuʹd tobdstummuš lij kõskksaž sââʹjest sääʹmturiismâst tõn ainsmâʹttem diõtt, što turismmtåimm ij puuʹt vaar äʹrbbvuõđlaž jieʹllemvuõʹjjid, luâđ määŋglaaǥǥanvuõʹtte leʹbe kulttuurärbba da što toiʹmmjummuš šâdd vaʹstteemvuõđlaž da eettlânji ǩeâllʼjeei sääʹmturiism vuâđđjurddji meâldlânji. Õuddmiârkkân jos turismmpõõrǥâs plään ođđ moottorǩeâlkk-ǩeäin, lij šiõǥǥ teâđsted da väʹldded lokku, što vaaiktemvuʹvdd ij rajjtõõv tåʹlǩ ǩeäin fyyslaž päikka. Tõt vuäitt käʹtted puõccui täʹlvvkuåivvsid määŋgai ǩilomettri ǩeeʹjjest, jos groom da liikkummuš jeättâʹtte palggmõõžž leʹbe puõccu serddje meädda takai jååʹttemǩeäinain. Vaaiktemvoudda vuäiʹtte še kuullâd jooǥǥ da jääuʹr, jos ǩeäin raajjmõš leʹbe âânnmõš vaaikte čääʹccvuuʹdid da kueʹllnaaʹlid, koid pääikla äuʹǩǩee dommtarbb- da jieʹllemvueʹǩǩ-kueʹlstummšest.