Purrâmušmađhâšem

Ovdâsvástádâslâš purrâmušmađhâšem oovtâst purrâmušfeerim já purrâmuškulttuur ovdâsvástádâslii já eettisávt kilelis sämimađhâšem prinsiipáid: pirrâs kunnijâtmân já huámmášumán väldimân, sosiaallii, kulttuurlii, ekologâlii já ekonomâlii ovdâsvástádâslâšvuotân, killeelvuotân já kyeddimnaahcân. Ulmen lii kepidiđ mađhâšem negatiivlijd vaikuttâsâid šoŋŋâdâhân já luándun nuuvt uccen ko máhđulâš já tuárjuđ páihálijd siärváduvâid já iäláttâsâid eereeb iärrás kevttimáin aldapurrâmuš.

Sämmilij päikkikuávlust purrâmušmađhâšem lohtâs nanosávt ärbivuáváláid iäláttâssáid já luánduadalduvâi kevttimân ovdâsvástádâslávt já eettisávt kilelis vuovvijn. Purrâmušmađhâšempyevtittâsah pyehtih leđe ovdâmerkkân máláseh, moh vuáđuduveh poccuupiärgun, kuálán, pivdoelleid, muorjijd já njaddâšaddoid, sehe toid lohtâseijee mälistem- já seilâttâsärbivyevih.

Ovdâsvástádâslâš já eettisávt kilelis sämmilâš purrâmušmađhâšem váátá, ete:

• toimâ hiäđut meid páihálii siärváduv já naanood kulttuur eellimvyeimi (om. ovdâsvástádâslii já eettisávt kilelis vyelihaahâm peht).
• mainâs lahtem purrâmušân já kulttuurân tábáhtuvá sämmilij jieijâs iävtuiguin, punjâhánnáá ärbivuovijd.
• siärvádâh tuhhit pyevtittâsâi já mainâsij oovdânpyehtim.
• amnâsij algâpuáttim puáhtá selvâttiđ já toh láá pyevtittum já hahhum ovdâsvástádâslii já eettisávt kilelis vuovvijn.

Visit Finland Kestävä ruokamatkailuopas (Kilelis purrâmušmađhâšemraavâkirje (2024)) mield purrâmušmađhâšem uáivild mađhâšem, mast kuávdášlâžžân tárguttâssân lii purrâmuš já toos lohtâseijee vuáttámušah. Mađhâšeijee ocá páihálijd máávuid, amnâsijd, mälistemvuovijd já purrâmuškulttuur, moi peht sirdâšuveh čuásáttuv puigâ tubdâmušah. Purrâmušmaađhâšmân puáhtá kulluđ ovdâmerkkân raavâdviäsu- já päikkipurâdem, kátupurrâmuš, purrâmušfestivaaleh, markkânkolliistâlmeh, purrâmuškiäinuh, siemin vuolâpieijâm- já tislimkolliistâlmeh, luánduadalduvváid lohtâseijee mokkemääđhih (muorjim, kuobârdem, kuálástem), sehe stivrejum mälistem já purrâmušfeeriimeh mainâsijguin.

Purrâmušmađhâšem kiäsutteijee tahheeh láá eromâšávt:

• Páihálâšvuotâ já seesoong
  • puigâ amnâseh, iveääigi ritmâ
• Mainâseh já kulttuur
  • purrâmuš tuávááh, ärbivyevih já historjá
• Putesvuotâ já ovdâsvástádâslâšvuotâ
  • ekologâliih amnâseh, kilelis valjiimeh
• Feeriimeh já uásálistittem
  • mađhâšeijee piäsá jieš keččâđ, oppâđ já uásálistiđ