Miäcástem
Miäcástem lii luánduviđá meccivalje-ellee pivdem, koddeem tâi saallâs väldim laavâst asâttum vuovijguin já raijiittâsâiguin. Sämmilij päikkikuávlust miäcástem lii kuittâg meid ärbivuáválâš iäláttâs já uási kulttuuräärbist, mii lohtâs purrâmuštoorvon, luánduluuhâmtááiđun, páiháláid miäcástemvuovvijd já suhâpuolvâst nuubán sirdum ärbivuáválii tiätun.
Sämisiärváduvâst miäcástem lii meid tehálâš uási purrâmuštorvoost já identiteetist. Ovdâsvástádâslâš já sämikulttuur kunnijâttee miäcástem váátá, ete kuávlust nuávdittuvvojeh páiháliih vyevih já váldojeh huámmášumán meid eres sämmilij ärbivuáválij iäláttâsâi eromâš táárbuh. Návt visásmittoo sehe meccivalje-ellei já luándu kunnijâttem já huámmášumán väldim já kulttuurlávt já sosiaallávt kilelis miäcástem jotkum. Kunnijâttee já huámmášumán väldee jurdâččemvyehi páihálij vuovij kuáttá naanood täsiviärdásii kuáhtám já keeppid ruossâriijdoid.
Ko miäcástemmađhâšem hárjuttuvvoo ovdâsvástádâslávt já eettisávt kilelijn vuovvijn, miäcástem vuávájuvvoo oovtâst páihálâšsiärváduvváin (ml. puásuituálupelijguin) já miäcástem čuosâttuvvoo kuávloid, mii ij lah vuosâsaajeest tehálâš siärváduv jieijâs tárboid já kost tast ij lah háittu poccuid ige puásuituálupargoid. Sämmilij päikkikuávlust miäcástempennuuh kalgeh leđe škuávlejum tienuuvt, ete toh iä peerust poccuin, já taid kalga kevttiđ ovdâsvástádâslávt. Saallâs kalga kohtâliđ já kieđâvuššâđ kunnijâttee vuovvijn já kevttiđ maaŋgâpiälálávt. Ovdâsvástádâsliih miäcásteijeeh tobdeh, kunnijâteh já vääldih huámmášumán miäcástemtorvolâšvuotân já luándusuoijâlmân lohtâseijee aašijd puoh tooimâst, mii lohtâs miäcástmân. Olgopäikkikodálij miäcástemmađhâšem lii loválâš tuše, jis tot tábáhtuvá lahâasâttem raamij siste tienuuvt, ete tot ij hiäjusmit sämisiärváduv ärbivuáválii kevttim, luándu maaŋgâhámásâšvuođâ tâi elleenaalij killeelvuođâ.
