Ludnen

Ludnen oaivvilda luniid, dávviriid dahje eará lundui gullameahttun ávdnasa guođđima, gahčaheami dahje gilvima birrasii. Dat dagaha čorgatmeahttunvuođa, duovdagiid ropmuma, čálggu geahppáneami dahje hehttehusa lundui, ealliide ja olbmuide. Ludnen sáhttá leat diđolaččat dahkkon dahje dáhpáhuvvat fuollameahttunvuođa dihte, ja dat lea gildojuvvon bázahuslágas, ortnetlágas ja rihkuslágas. Juo uhcánaš ludnemis sáhttet mearridit álkiduvvon sáhku. Ludnema čuovvumušat ollet estehtalaš hehttehusas ealliid bárttiide, mirkkuid ja plastihkaid gártamii biebmogollosii ja maid dorvvolašvuođa dorvvohuvvamii.

Sámiid ruovttuguovllus ludnen guoská maiddái sámiid kultuvrra, árvvuid ja ealáhusaid. Luonit sáhttet vahágahttit boazodoalu, guollebivddu, meahccebivddu ja čoaggima – árbevirolaš ealáhusaid, mat leat ain sámiide mearkkašahtti birgenlági ja identitehta gáldut. Dasa lassin ludnen sáhttá heajudit kultuvrralaččat mearkkašahtti báikkiid árvvu ja sámekultuvrra bistevašvuođa eavttuid.

• Jávrriide ja jogaide guđđon plastihkka dahje fierpmestuhkat sáhttet vahágahttit guliid ja geahpedit sállašiid ja seammás heajudit árbevirolaš guollebivddu bistevašvuođa.
• Guohtunguovlluide báhcán luonit sáhttet dagahit bohccuide bárttiid dahje buohcuvuođaid, seammás maid dorvvohuhttit boazodoalu eavttuid.
• Kultuvrralaččat mearkkašahtti ja bassi báikkiid ludnen dahje bilideapmi loavkida servoša árvvuid ja árbevieruid, ja seammás heajuda kultuvrra sirdáseami boahttevaš buolvvaide.

Ludnema ovddalgihtii eastadeapmi lea guovddážis vásttolaš ja ehtalaččat suvdilis mátkeealáhusas ja luonddu, kultuvrra ja báikkálašservoša gudnejahttimis ja vuhtiiváldimis.

• buot bázahusaid galgá doalvut eret luonddus ja ealli kulturduovdagis, maidige ii oaččo guođđit, muhto luniid galgá doaimmahit daidda várrejuvvon bázahuslihtiide dahje -báikkiide.
• biras ii noađuhuvvo bázahusaiguin, iige luonddu birrajohtui bahkkejuvvo vahátlaš ávdnasiiguin.
• ludnen sámeguovllus loavkida maiddái kultuvrralaš árvvuid ja árbevirolaš eanageavahanvieruid.