Iglu

Ärbivuáválii merhâšume mield iglu uáivild muotâ- tâi jieŋâlaigosijn rahtum kuuboolhámásii huksiittâs, mon arktâsii kuávlu algâaalmugeh (om. inuiteh já inupekeh) láá kiävttám jieijâs tälviviäsun eromâšávt Kanadast, Alaskast já Kalaallit Nunaatist. Ton rááhtus vuáđuduvá muottuu naahcân sierriđ já ton killeelvuotân korrâ piegâi já kolmâsvuođâ vuástá, já návt tot addel pyere syeje arktâsii korrâ tiilijn.

Iglu ij kulluu ärbivuáváláid sämivistijd. Sämmilijn láá jieijah tälvi- já koskâpuddâsiih visteh, tego láávu (kååvas, lávvu, laavu) já kuáti (kueʹtt, goahti, kota), moi rááhtus já kiävttu vuáđuduvá finniimist orroo luánduamnâsijd sehe jottee eellimvuáhán, mii čuávu puásuituálu já eres luánduiäláttâsâi varriistâllâm.

Sämmilij päikkikuávlust iglu -nomâttâs kiävttoo távjá modernijn, uáli-uv sierâhámásijn ijâstâllâmrakânâsâin, moi seeinih já káátuh láá laasâst rahtum, já moi siste puáhtá rijjâ uáiniđ pirâstittee luándu – eromâšávt täsnialme já kuovsâkkâsâid. Lasâigluh láá pivnoheh eromâšávt tälvimaađhâšmist.

Iglu säännin já ijâstâllâmsaijeen luokittâlloo sämimađhâšem eettisij ravvui mield luávnejum ärbivuovvijd, tastko tot kulá eres algâaalmugij kulttuuráárbán. Ton puástu lahtem sämikulttuurân puáhtá jođettiđ kulttuurlii čájáditmân, ponjá mađhâšeijei ibárdâs já hiäjusmit sämimađhâšem eettisâšvuođâ.