Sosiaalʼlaž ǩeâllʼjem-mäinn

Säʹmmlai dommvuuʹdest sosiaalʼlaž pâstlvažvuõđ ärvvtõõlât sääʹmõutstõõzz di sääʹmkulttuur seillmõõžž da ouddnummuž ǩiõččâmkuuʹlmest. Ko ärvvtõõlât sosiaalʼlaž pâstlvažvuõđ toleranssraajid, âlgg meäʹrted maatkčeeʹji da maatkčemtååimai pääiklânji primmsallaš šuurmõs meäʹr, kuäʹss tõt älgg vaaikted rââššeei naaʹlin sääʹmõutstõõzz identiteeʹtt tobddja, jieʹllemnälla, sosiaalʼlaž jälstõõttmõʹšše leʹbe naaʹlid. Maatkčummuš ij õõlǥ rääʹjted sääʹmõutstõõzz ouddõõzzid leʹbe vuõiggâdvuõđid ij-ǥa vaaikted negatiivlânji sääʹmõutstõõzz kääzzkõõzzi tässa. Maatkčeeʹji ǩiõččâmkuuʹlmest še maatkčeeʹji mieʹrr da maatkčemprogrammkääzzkõõzzi meäʹr õʹhttešiõttlõsvuõtt âlgg põõššâd primmsallaš tääʹzzest maatkčeeʹji äʹššneǩtååđvažvuõđ huânnʼnummužtää. Sosiaalʼlaž pâstlvažvuõđ vaajtõõllmõš sätt leeʹd miâlggâd jõnn še sääʹmõutstõõzz seʹst ååreeʹl ǩidd jeäʹrbi mieʹldd tõʹst, lij-a õutstõõzz vuäzzlaid maatkčummšest vuõigg leʹbe pannvuõigg äuʹǩǩ, mõõn kuʹǩǩen õutstõs leʹbe tõn vuäzzla lie vuâđđkääzzkõõzzin di tõʹst, mäʹhtt maatkčummuž lâssnem vaaikat ouddmiârkkân õutstõõzz leʹbe oummi vuâđđstaan tobddja. Kaartʼteen sosiaalʼlaž pâstlvažvuõđ âlgg ärvstõõllâd še vuâđđinfrastruktuur pâstlvažvuõđ, ko maatkčeeimeäʹr lâssne, nuʹtt pääiklânji ko še ääiǥlânji sesooŋŋi vaajtõõllmõõžžid lokku vääʹldeeʹl. Jõs ǩiõččlââʹstet, što tiõttum kõʹllʼjempäikka ohjjõõvvi maatkčummuš leʹbe maatkčeei nääʹltâʹtte pääiklaž oummi vuâđđjieʹllem leʹbe vuâđđtaarbi teâuddjummuž leʹbe maatkčummuš leʹbe maatkčeei vaaikte negatiivlânji pääiklaž oummi vuâđđstaanvuõđ tobddja, âlgg vuâkka kässjõõttâd da põrggâd teevvad tõn samai sõõrǥab, što sääʹmõutstõõzz, jeeʹres pääiklažõutstõõzz leʹbe maatkčeeʹji pueʹrrvââjjam ij huânnʼneʹče.