Mieʹcstemnääʹl

Mieʹcstemnääʹl miârkkšâʹvve nuʹtt vueʹjj meâldlaž mõõntõõllmõõžžid, koivuiʹm šeeʹlet da kååʹddet, ǥu kulttuursânji da eettlânji primmum toiʹmmjemnaaʹlid, koid mieʹcstummuš vuâđđââvv. Mieʹcstemnaaʹlid koʹlle:

• Mõõntõõllmõõžž
  • õuddm. vuejtem-mieʹcstummuš, pieʹnne veäkka mieʹcstummuš, lâʹsǩǩem, äggaz, lââpt, peärttam, ǩiõl da jeeʹres šeeʹllemneävv. Täid šiõttâʹlle tärkka mieʹcstemlääʹǩǩ da -asetõs.
• Šiõǥǥ vueʹjj da eettlaž vuäppõõzz

• šilli da luâđ ciʹsttjummuš, šilli äuʹǩǩummuš, luâttjieʹlli taarbteʹmes muõkkšõõvvmõõžž veälttmõš, staanvuõđ lokku välddmõš da šiõǥǥ kõskkvuõđi tuõʹllʼjummuš jeeʹres oummuivuiʹm.

Mieʹcstummuš lij õhtt säʹmmlai äʹrbbvuõđlaž jieʹllemvuõʹjjin da õinn sääʹmõutstõõzz kulttuur da piʹrǧǧummuž tääʹrǩes vueʹss. Äʹrbbvuõđid da ânnʼjõž mieʹcstemnaaʹlid kooll õuddmiârkkân reepp ǩiõlin šeellmõš. Säʹmmlai mieʹcstemnääʹl (mõõntõõllmõõžž) lie leämmaž historiaalʼlânji čõnnsest luâttjårrõʹsse da piʹrǧǧummša. Šeeʹllemnääʹl lie leämmaž õhttsallaž da šõddâm luâđ määinaivuiʹm. Teknikk leäi õõutǩeârddsab, da mieʹcstummuš kuuli nânnsânji kulttuursaž vuõʹjjid da äʹrbbvuõđlaž tiõttu.

Sääʹm šeeʹllemkulttuur vuâđđââvv õinn vaaldšum nälla (õuddm. õhtt mieʹcsteei – õhtt puõccuid läʹǧsted mättʹtum piânnai), puäʒʒhååid lokku väʹlddma da šilli ciʹsttjeei äuʹǩǩummša. Mieʹcstummuž plaanât puäʒʒhååid lokku vääʹldeeʹl da mieʹcstet vuuʹdin, koʹst tõʹst ij leäkku häitt puõccuid ij-ǥa õutstõõzz porrmõš-staaʹne. Šilli ǩiõttʼtõõlât ciʹsttjeeʹl da tõn äuʹǩǩeet määŋgpeällsânji sääʹm nääʹl mieʹldd.

Vuuʹd åålǥpeällsai mieʹcsteeʹji joukkšeellmõš âânn viõusâsvuõđ da määŋgai mieʹcstempiânnʼji seämma ääiʹj âânnmõõžž. Joukkšeellmõš vuäitt tuejjted loʹsses hääitaid õuddmiârkkân puäʒʒhoiddu ( puõccuid määttʼtem pieʹnne vuäiʹtte vuejted puõccuid kuʹǩes maaʹtǩid, puäʒʒjânnmi nookkmõš) da kåʹšǩǩlooʹddid, lââʹzzted risttreeidaid da hueʹneed õutstõõzz porrmõš-staan. Lââʹssen leiʹǧǧ da tuʹššen šeellmõš di huõlǩâʹnesvuõtt pääiklaž mieʹcstemvuuʹdin lie kaggâm huõl da negatiivlaž reaktioid pääiklažoummi seʹst.

Vaʹstteemvuõđlaž da eettlânji ǩeâllʼjeei turiismâst mieʹcstemnaaʹlid suåvtet õʹhtte puäʒʒhååidain da jeeʹres jieʹllemvuõʹjjivuiʹm. Mieʹcstempieʹnne lie škoouʹlʼjum läʹǧsted puõccuid da piânnʼjid ââʹnet vaʹstteemvuõđlanji. Mieʹcstemstaanvuõđ da luâttsuõjjlummuž vääʹldet lokku, da toiʹmmjummuš ravsmâtt nuʹtt ekolooglaž ǩeâllʼjemvuõđ ǥu ǩiõrddâmvuõđ da kulttuur juätkkjemvuõđ.