Mieʹcstummuš

Mieʹcstummuš lij luâttjieʹlli šeellmõš, kåddmõš leʹbe šilli välddmõš lääʹjjest šiõttuum mõõntõõllmõõžživuiʹm da rajjtõõzzivuiʹm. Säʹmmlai dommvuuʹdest mieʹcstummuš lij kuuitâǥ še äʹrbbvuõđlaž jieʹllemvueʹǩǩ da vueʹss kulttuurääʹrbest, kååʹtt õhttan porrmõš-staaʹne, luâttlookkâmtaiddu, pääiklaž mieʹcstemnaaʹlid da puõlvvõõǥǥâst nobba serddjam äʹrbbvuõđlaž tiõttu.

Sääʹmõõutstõõzzâst mieʹcstummuš lij še tääʹrǩes vueʹssen porrmõš-staanâst da identiteeʹttest. Vaʹstteemvuõđlaž da sääʹmkulttuur ciʹsttjeei mieʹcstummuš õõlǥat, što vuuʹdest ââʹnet pääiklaž naaʹlid da vääʹldet še lokku nuuʹbbi  säʹmmlai äʹrbbvuõđlaž jieʹllemvuõʹjji jeeʹrab taarbid. Nääiʹt ainsmââʹttet nuʹtt šilli da luâđ ciʹsttjummuž da lokku välddmõõžž ǥu kulttuursânji da sosiaalʼlânji ǩeâllʼjeei mieʹcstem juätkkjummuž. Pääiklaž vuõʹjjid ciʹsttjeei da lokku vaʹlddi šiõttõõttmõš raavad tääʹssverddsaž kaaunõõttmõõžž da uuʹccad risttreeidaid.

Ǥu mieʹcstemturiism harjjtet vaʹstteemvuõđlanji da eettlânji ǩeâllʼjeeinalla, mieʹcstummuž plaanât õõutsââʹjest pääiklažõutstõõzzin (ml. puäʒʒhååid vueʹsspieʹli) da mieʹcstummuž viiǥǥât voudda, kååʹtt ij leäkku õutstõõzz jiiʹjjes taarbid juuʹrdeeʹl vuõss-sâjjsaž da koʹst tõʹst ij leäkku häitt puõccuid ij-ǥa puäʒʒhåiddamtuâjaid. Säʹmmlai dommvuuʹdest mieʹcstempiânnai âlgg leeʹd škooultum läʹǧsted puõccuid, da piânnʼjid âlgg ââʹnned vaʹstteemvuõđlanji. Šilli âlgg ââʹnned da ǩiõttʼtõõllâd ciistin da äuʹǩǩeed määŋgpeällsânji. Vaʹstteemvuõđlaž mieʹcsteei tåʹbdde, ciʹsttje da väʹldde lokku mieʹcstemstaanvuõʹtte da luâttsuõjjlummša kuulli aaʹššid pukin mieʹcstummša kuulli tååimain. Ålggpäiʹǩǩ-kååʹddest vuâlǥaž oummui mieʹcstemturismm lij primmum tåʹlǩ, jos tõt šâdd lääʹjjšiõtteem mieʹldd nuʹtt, što tõt ij sääʹtt vaar vuâlla sääʹmõutstõõzz äʹrbbvuõđla âânnmõõžž, luâđ määŋglaaǥǥanvuõđ leʹbe mieʹccjieʹllinaaʹli ǩeâllʼjemvuõđ.