Kååvas

Kååvas (lávvu, láávu,laavu) lij õhtt säʹmmlai äʹrbbvuõđlaž jälstemnaaʹlin: kuäđõklaaǥǥan da seʹrddemnalla kõskkpoddsaž aazzâlm, kååʹtt lij äʹrbbvuõđ mieʹldd õnnum aainâs puõccui mieʹldd jååʹttmen tuõddârjânnmin. Kåvvaz raajõs šâdd koolm väʹlddruõttjest leʹbe kueʹddi väʹlddruõttjest (válddahat, váldâttuvâh, valtaruode) da kååvasruõttjest (lávvomuorra, lávumuorâ/lávuruođa, laavupuut). Ruõttjid kääʹttet väärjain (loavdda, loovdâ, loude). Ǩieʹssääiʹj värjjan vueiʹtet ââʹnned ǩeäʹppääb aunnâz (fárju, várju, värjj). Kâskka kåvvaz lij tollsââʹjj, da ruõtti lie risttlõõžži pâʹjjǩieʹjjest.

Kååvas lij hiâlpp ciâggted da kopččâd. Tõt lij raajõõzz peäʹlest ǩeäʹppes da aʹlǩǩânji seʹrddemnalla. Kåvvaz väʹlddruõttjid da kååvasmuõrid jeäʹt pâi jååʹđtõllu mieʹldd peʹce tõid sääʹttet kueʹđđed täujja õnnum ciâggtempäikka vueʹrdded nuuʹbb ââʹnnemvuâr. Taarb mieʹldd ođđ kååvasmuõrid lij eža ǩiõrggâd da hiâlpp raajjâd pääiʹǩ âʹlnn.

Laavu miârkkšââvv jeeʹres ääʹšš lääddas da säämas, mii vuäitt čaʹjjâʹtted puästfiʹttjummšid. Lääʹdd ǩiõlâst teʹrmm kååvas viiʹttai tääuʹjmõsân ääv peeivõõttâmpäikka leʹbe tollsââʹjjkättsa, koʹst lie kolmm seeiʹn da laakk. Lââʹssen lääʹddǩiõlâst säärnat täujja kueʹtt, ǥu juuʹrdet kåvvaz. Kååvas rätkkai kuäʹđest aainâs muõrr-raajõõzz peäʹlest. Kåvvsest jie leäkku valddtõõǥǥ da ruõtti lie õõutǩeârddsab. Sääʹm kååvas lij sääʹm kulttuurääʹrb, äʹrbbvuõđlaž raajâlmäʹrbbvuõđ da jieʹllemnääʹl vueʹss.

Vaʹstteemvuõđlaž da eettlânji ǩeâllʼjeei sääʹmturiismâst lij täʹrǩǩ ââʹnned tuõtt nõõmid da tobdsted kåvvaz kulttuursaž miârktõõzz. Täʹrǩǩ da teâđsteei särnnamvueʹǩǩ vieʹǩǩat ainsmâʹtted, što äʹrbbvuõtt da kulttuursaž tuâǥǥaž puäʹtte õuʹdde tuõttnalla.